لمس کنید
جنوب شرقی ترکیه
بیره‌جک در شانلی‌اورفه
این شهر در ساحل غربی رود فرات سربرآورده و در جاهایی در آن‌سوی این راه آبی گسترش یافته است. نام آن احتمالاً برگرفته از «Birtho» است که در زبان آشوری به‌معنای «تپه» است. امروزه هیچ اثری از چنین تپه‌ای به چشم نمی‌خورد، اما باستان‌شناسان احتمال می‌دهند این واقعیت که فقط یکی از دوازده دژ محافظ این قلعه وجود دارد ممکن است نشان‌دهنده این باشد که این محل در گذشته مرتفع بوده است.
این شهر قدیمی در حدود 2000 سال قبل از میلاد ساخته شد، اگرچه از گذشته‌های دور آن چیزی باقی نمانده است. هیتی‌ها، آشوری‌ها، ایرانیان، بیزانسی‌ها و اعراب بر آن حکمرانی کرده‌اند. این شهر برای صلیبیان شناخته‌شده بود و در قرن چهاردهم به‌دست تیمور نابود شد.
بازدیدکنندگان باید از میان قلعه قدیمی گذر کنند، در کنار دیوارهایش قدم بزنند، جایی که خوش‌منظره‌ترین جای شهر است. پرنده‌دوستان به بیره‌جک می‌آیند تا گروه پرندگان اکراس کچل شمالی را، که در اینجا با نام کِل‌آیناک شناخته می‌شود، ببینند. این گونه تقریباً در حال انقراض است، اما در بیره‌جک به‌راحتی می‌توانید بین ماه‌های فوریه و ژوئیه آنها را ببینید.
گورستان باستانی متعلق به اوایل عصر برنز نیز جایی است که باید ببینید، این گورستان به‌مدت 500 سال مورد استفاده بود و بین سال‌های 1997 تا 1998 حفاری و بیش از 300 مقبره در آن یافت شد.
میدیات در ماردین
میدیات در استان ماردین واقع شده است و جمعیتی در حدود 60,000 نفر و تاریخی دارد که در اعماق زمان گم می‌شود. از این شهر در کتیبه‌های آشوری متعلق به قرن نهم پیش از میلاد با نام ماتیاته ذکر شده و از آن زمان اینجا بخشی از چندین امپراتوری و پادشاهی بوده است که تحت حکمرانی آشوری‌ها، ارمنی‌ها، مادها، ایرانیان، یونانیان، رومی‌ها، بیزانسی‌ها، اعراب و عثمانی‌ها بود.
به نظر می‌رسد که مرکز تاریخی آن چیزی ورای قصه‌های هزار و یک شب است. جهانی ساخته‌شده از کوچه‌هایی با ردیف خانه‌های قدیمی مزین‌شده به سنگ‌های حکاکی‌شده، بازارهای افسانه‌ای و عبادت‌گاه‌های مسلمانان و مسیحیان که در غیرمنتظره‌ترین جاها با آنها مواجه می‌شوید.
اگر می‌توانید، به صومعه مور آبراهام هوبل در نزدیکی مرکز تاریخی بروید، اما توجه داشته باشید که ممکن است آنجا بسته باشد.
شهر باستانی کارکمیش در غازی عینتاب
قدرتمندترین پادشاهی پس از هیتایی‌ها پادشاهی کارکمیش بود که 300 سال پس از سقوط امپراتوری هیتایی کمی قبل از آغاز قرن دوازدهم پیش از میلاد تأسیس شد. در نیمه دوم قرن هفدهم پیش از میلاد، که هیتی‌ها شهر حلب و بخش‌های زیادی از سوریه را فتح کردند، کارکمیش تحت سلطه هیتی‌ها درآمد. پس از سقوط امپراتوری هیتی‌ها در حدود سال 1,195 پیش از میلاد، کارکمیش یکی از قدرتمندترین پادشاهی‌های مستقل این منطقه شد. این شهر در سال 717 پیش از میلاد به‌دست سارگون دوم امپراتور آشوری نابود شد. سکونت در این شهر در طول عصر هلنیستی و عصر رومی ادامه داشت، اما پس از آن به‌سرعت اهمیتش را از دست داد و متروکه شد.
بر اثر حفاری‌های باستان‌شناسی، بسیاری از کتبیه‌های هیروگلیف به زبان لوی، لوح‌های سفالی، نقوش برجسته به شکل شیر زیبای در حال راه رفتن، گاو بال‌دار و بز-گاو بال‌دار و سنگ‌های موزاییکی یافت شد. در این نقوش برجسته، که عمدتاً متعلق به اواخر عصر هیتی‌ها هستند، تصویر الهه کوبابا و صفوف منظم سربازان، کشیش‌ها، انسان‌هایی که حیوانات مختلف را حمل می‌کنند، شاهزاده‌های مسلح به شمشیرهای بلند و صاف، ارابه‌ها، جانوران ترکیبی و حیوانات نگهبان نگاشته شده است و این نقوش برجسته نوری بر سبک زندگی، نحوه لباس پوشیدن و فرهنگ اوایل هزاره اول پیش از میلاد می‌تابانند. امروزه بسیاری از نقوش برجسته کارکمیش در «موزه تمدن‌های آناتولیایی آنکارا» و «موزه باستان‌شناسی غازی عینتاب» در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند. شهر باستانی کارکمیش به‌زودی به‌عنوان «پارک باستان‌شناختی» برای گردشگران باز خواهد شد.
مساجد و کلیساهای یادبود در دیاربکر
مسجد اولو، که به‌دست سلطان ملکشاه سلجوقی ساخته شد، به‌خاطر طراحی اصیل آن و استفاده از مصالح معماری بیزانسی و بسیاری مصالح معماری باستانی دیگر در آن قابل توجه است. محراب (نمازگاه تورفته در دیوار که جهت مکه را نشان می‌دهد) مدرسه مسعودیه از سنگ بازالت سیاه محلی ساخته شده است. مسجد نبی نمایانگر سبک معماری رایج عثمانی است، درحالی‌که در مناره کج مسجد صفا تأثیرات معماری ایرانی دیده می‌شود. کلیسای آرامی مریم مقدس متعلق به قرن سوم (مریمانا کلیسه‌سی) که همچنان از آن استفاده می‌شود نیز برای بازدید جذاب است.
پل جندره (جندره کوپروسو) در آدیامان
پل جندره با نام‌های پل رومی یا پل سِپتیموس سِوِ‌روس نیز شناخته می‌شود. این پل روی جریان رودخانه باستانی کابیناس (جندره) واقع شده است. این نام به این دلیل داده شده است که این پل دو سمت رود جاری از میان تنگه‌ای باشکوه را به هم وصل می‌کند. این پل به‌دست لژیون رومی شانزدهم ساخته شد، که در آن زمان به‌دستور سِپتیموس سِوِ‌روس، امپراتور روم، یک مرکز فرماندهی در سامسات (سوماساتا) تأسیس کرد (193-211 پس از میلاد). این پل به‌دست لژیون رومی ساخته شد.
پل جندره مثالی از یک بنای یادبود باشکوه با معماری روم باستان است. این پل دوقوسی متشکل از یک قوس اصلی و یک قوس تخلیه، از سنگ‌های تراش‌خورده صافی ساخته شده است که هرکدام چند تن وزن دارند. جذاب‌ترین ویژگی معماری این پل، که عرض آن 7 متر و ارتفاع آن 30 متر و طول آن 120 متر است، این است که این پل بدون ملات ساخته شده است.
این پل به شکل دو سطح شیب‌داری است که از هر دو طرف با شیب رو به بالا شروع می‌شوند و در میانه پل به هم می‌پیوندند. این ویژگی باعث افزایش استحکام استاتیکی پل می‌شود و ظاهری به‌یادماندنی به این پل می‌بخشد.
قلعه حصن کیفا (حصن کیفا کاله‌سی) در باتمان
قلعه حصن کیفا، که از یک قطعه سنگ ساخته شده است، در سواحل رود دجله است و 200 متر بالای این رود قرار دارد. ساخت آن به سال 363 پس از میلاد برمی‌گردد. در دورانی که بیزانسی‌ها فرماندهان اسقف‌نشین اَسِنیز بودند. پس از گسترش مسیحیت در این منطقه، به تصمیم کنسول قاضی‌کوی در سال 451 پس از میلاد، عنوان کاردینال به اسقف‌نشین حصن کیفا اعطا شد. این قلعه که بسیار محافظت‌شده و تسخیر آن بسیار سخت است، مستحکم‌ترین و ماندگارترین قلعه‌ای است که بیزانسی‌ها در شرق ساخته‌اند.
قلعه حصن کیفا دو دروازه دارد. درِ شرقی دروازه امام عبدالله و درِ غربی دروازه رازها (سیر کاپی‌سی) نامیده می‌شود. امکان رفتن به قلعه از طریق راه‌پله وجود دارد. کتیبه‌های زیادی روی دیوارهای قلعه وجود دارند. برای آوردن آب به قلعه، یک راه عمومی و یک راه مخفی بین رودخانه و قلعه ساخته شد. این راه‌پله‌ها 200 پله دارند و همچنان بسیار مستحکم هستند.
آرامگاه نوح (حضرت نوح توربه‌سی) در شِرناق
آرامگاه نوح، دومین پدر بشریت از طوفان نوح به این سو، در این مسجد واقع است که با همین نام نیز نامیده می‌شود. زیارتگاه و مسجد، هر دو در سال‌های اخیر مرمت شده‌اند.
محل دفن نوح ابتدا تبدیل به کنیسه، سپس کلیسا و در سال 639 به مسجد تبدیل شد. این زیارتگاه یکی از قدیمی‌ترین زیارتگاه‌های جهان است.
ابنلوسین فیروزآبادی، اِولیا چِلِبی، کاتب چِلِبی، ابوبکر هِلِوی، بابیلی بِراسوس (بِرسیس) نوشته‌اند که اینجا آرامگاه نوح است. آرامگاه الجزری، بنیان‌گذار سایبرنتیک، نیز در این مسجد است.
